PORODICA JELENI – SRNA
Mužjaka zovu srndać ili srnjak, ženku srna ili šuka, a mladunče lane.
Naseljava skoro sve predjele izuzev pustih kamenjara, močvara i visine preko 1500 metara. Najbolja staništa su joj miješane šume četinara i lišćara sa dosta raznolikog podrasta i obiljem livadskih i obradivih površina. Veoma je brojna i u ravničarskim područjima.
Mužjaci dostižu visinu oko 70 cm, dužinu do 120 cm, a težinu do 35 kg. Ženke su nešto manje i lakše.
Mužjak nosi rogove koji opadaju svake godine do oktobra i novembra, da bi u decembru počeli da rastu novi. Rast rogova se završava najkasnije u aprilu kada srndać češanjem o mlada stabla skida obamrli bast.
Ženka u pravilu nema rogova.
Boja im je ljeti crvenkasta, a zimi siva sa izraženom bjelinom ispod repa.
Kod mladunaca u prvim danima dominiraju svjetlije i tamne pjege na crvenkastoj podlozi, koje se vremenom, a najkasnije kod jesenjeg mijenjanja dlake potpuno izgube.
Parenje počinje u drugoj polovini jula i traje do sredine avgusta. Početkom parenja dolazi do borbe među mužjacima i ljubavne igre parova. Upaljenu ženku osvaja najjači srndać koji sa njom provede 3 – 4 dana u parenju da bi je zatim napustio i potražio drugu. Tako mužjak može da oplodi 3 do 4 ženke. Oplođena srna ostaje sama, ali zakratko, jer se njoj pridružuju njena lanad sa kojima nastavlja zajednički život. Pred zimu se srneća divljač grupiše i zimu provode u krdima sve do ranog proljeća. To je vrijeme kada su srne visoko bređe i nastoje da nađu mirne kutke u lovištu da bi se tu olanile.
Lani se krajem maja i početkom juna.
Olani 1 do 3 lanadi.
Pravilan omjer polova je 1:1.
Hrani se pupovima, mladim lišćem, izbojcima drveća i grmlja, cvjetovima trava i drvenastih biljaka, plodovima raznih vrsta, djetelinama, klasjem žitarica, sojom, raznim travama.
Prosječno uzima u toku dana 1,5 kg hrane. Kao i svi preživari rado uzima so. Čini štete na vrtlarnim usjevima (grah) i na mladim šumskim sadnicama.
Srneća divljač je dosta vezana za određenu teritoriju i staništa na kojim je olanjena.
Mužjaci se tokom aprila bore za svoj životni prostor i označavaju ga vlastitim mirisom. Te znakove slabiji mužjaci obavezno poštuju, a među jednako snažnim dolazi do razračunavanja, nakon čega snažniji ostaje.
Lovi se obično od juna do septembra puškom sa izolučenom cijevi. Lovi se čekanjem, vabljenjem za vrijeme parenja i na privlak.
Ostrelu obavezno treba da prethodi pažljivo osmatranje.
Lov sa psima ili pogonom nije dozvoljen.
Trofej kod srndaća su rogovi. Kod kvalitetnijih primjeraka rogovi dostižu visinu do 30 cm i težinu 500 grama. Mogu biti različitog oblika, a obično su posuti sitnom ikrom koja im daje posebnu ljepotu. Vrhovi parožaka su obično svjetliji i fino polirani.
Starost srndaća cijenimo prema istrošenosti zuba. Neprijatelji su im vukovi i psi, a za mlade lisica, orlovi, medvjedi, sove ušare i drugi.
